NAJBOLJE PASMINE GOVEDA ZA PROIZVODNJU MLIJEKA
Pokretanje farme mliječnih krava je izazovan i ujedno lijep poduhvat, koji sa sobom nosi niz izazova. Da bi se što bolje nosili sa izazovima trebamo napraviti detaljan plan ovakvog jednog poduhvata, a jedan od osnovnih dijelova tog plana bi trebao biti izbor mliječne pasmine koja će najviše odgovarati našim uslovima i mogućnostima.
U nastavku ćemo opisati 4 visokomliječne pasmine goveda:
- Holštajn-frizijsko govedo
Holštajn ili holštajn frizijsko govedo je najpopularnije i najmliječnije govedo na svijetu. Izvorno potiče iz Nizizemske tačnije iz Sjeverne Niziozemske i Frezije, ali zbog svojih osobna se brzo rašrilo po svijetu. U Evropi se može naći i pod imenom Istočno Frizijsko govedo.
Kada gledamo izgled imamo dominantno crno-bijelu šaru dlake, a u manjem broju slučajeva imamo i crveno-bijelu šaru.
Po pitanju ponašanja, Holštajn goveda su poznata kao mirne životinje ljupkog temperamenta. Zrele životinje su visoke oko 152 cm (bikovi) i 145 cm (krave) i teške oko 750 kg.
Zbog toga što je selekcija rađena prema proizvodnji mlijeka, ova pasmina ima malu mišićnu masu u odnosu na svoju veličinu.
Najbolje se prilagođavaju hladnijim ili blagim klimatskom uslovima, a proizvodnja mlijeka još zavisi i od drugih faktora kao što su uslovi držanja i ishrana.
U sistemima gdje se dodaju koncentratna hraniva proizvodnja ide i do 12000 kg, a u sistemima ishrane samo kabastim hranivima i do 5000 kg po laktaciji (laktacija je oko 305 dana).
- Džerzej govedo (Jersey)
Iako je u svijetu popularno, kod nas nije pretjerano zastupljeno. Radi se o visokomliječnoj pasmini goveda čije mlijeko ima veći procenat proteina i masti. Zbog toga se često radi i o skupljem mljeku.
Džerzej je sitno govedo visine 1,25 m i težine do 450 kg, i veoma dobro prilagođeno proizvodnji mlijeka.
Potiče sa Jersey ostrva koje se nalazi u engleskom kanalu između Francuske i Engleske. Zbog svojih dugih nogu jako dobro se snalazi i na neuređenim pašnjacima.
U prosjeku daju oko 10000 kg mlijeka u laktaciji. Nešto niže su količine u toplijim krajevima kao što je Južna Amerika i tamo daje oko 6000 kg mlijeka po laktaciji.
U odnosu na Holštajn-frizijsku pasminu daju nešto manje mlijeka, ali mlijeko je bogatije proteinima i mastima pa se računa i kao nešto kvalitetnije.
- Smeđe Švicarsko ili smeđe alpsko govedo
U narodu je ova vrsta poznata i kao Montafonac je govedo kombinovana pasmina. Znači da se uzgaja za proizvodnju i mlijeka i mesa što je prilično važno u sistemima krava-tele.
Potiče iz Švicarske, i ima dlaku smeđe boje, visine 132-138 cm i težine 600- 700 kg. Zbog svoje građe se jako dobro snalaze na strmim terenima.
Proizvodnja mlijeka im zavisi od tipa. Američki tip daje 10000-12000 kg mlijeka u laktaciji ali nije dostupan kod nas. Evropski tip daje oko 6000 kg mlijeka u laktaciji, a proizvodnja mesa im je nešto slabija nego kod simentalca.
- Simentalsko govedo
Kod nas popularan pod nazivom simentalac. Radi se o pasmini kombinovane proizvodnje koja je pogodna i za proizvodnju mlijeka i za proizvodnju mesa. Zbog toga su jako dobar izbor i u sistemu krava-tele.
Simentalac potiče iz Švicarske, krupno je govedo veličine i do 150 cm za kravu kao i težine veće od 900 kg. Dlaka varira od zlatno do crvene sa bijelom.
Iako se radi o krupnom govedu kombinirane proizvodnje, radom na selekciji se mliječnost prilično povećala tokom godina. Simentalac može davati u dobrim uslovima oko 9000 kg mlijeka po laktaciji. U uslovima vezanim za ispašu i ishranu isključivo kabastim hranivima ta mliječnost je nešto niža.
Umjesto zaključka: Kako postići bolju mliječnost na farmama?
Dok je prosječna proizvodnja po kravi u Evropi 7300 kg mlijeka, u Izraelu 12000 kg, u SAD 11000 kg, kod nas u BiH prosječna proizvodnja mlijeka po kravi je nešto ispod 3000 kg.
Iako veći broj proizvođača mlijeka u BiH (njih između 13 i 14 hiljada) drži životinje u ekstenzivnom uzgoju i sa puno manjom proizvodnjom mlijeka po kravi, postoje i farme mliječnih goveda gdje je proizvodnja mlijeka po kravi na evropskom nivou.
Razlozi za takav uspjeh su:
- Životinje vrhunske genetike
- Odlični uslovi smještaja životinja uz poštovanje svih zoohigijenskih preporuka
- Ishrana koja u potpunosti odgovara visokoproizvodnim životinjama.
Ovi proizvođači su primjer kako i na koji način u Bosni i Hercegovini možemo ostvariti proizvodnju koja je u nivou sa evropskim pa i svjetskom standardima.
Priredio Dr.Vet. Med
Zlatan Hasibović
Iz MKF “Lider” kažu da nude rješenje za sve izazove i potrebe poljoprivrede, bilo da je riječ o proizvodnji ili uslugama u ovom sektoru. Potvrđuju nam da se i oni oslanjaju na dugoročnu saradnju zasnovanu na obostranom povjerenju i partnerskom odnosu.
“Nudimo pakete finansijskih i besplatnih, nefinansijskih usluga prilagođen potrebama i interesima poljoprivrednika tokom cjelokupnog trajanja saradnje. Finansijski ih podržavamo u nabavci opreme i poljoprivrednih mašina, izgradnji ili adaptaciji objekata, nabavci stoke i peradi, sjemenskog/sadnog materijala, đubriva i stočne hrane te ostalih investicija vezanih za poljoprivredu ili kombinaciji navedenih namjena“, navode iz ove fondacije.
U paketu nefinansijskih usluga su savjetovanje, edukacija, asistencija, promocija, uvezivanje, razmjena iskustava i razvoj ideja. Također, razvili su i platformu za male privrednike Pravi lider, koja poljoprivrednicima omogućava besplatno oglašavanje proizvoda i usluga, pristup edukacijama, uspostavljanje novih partnerstava i pristup informacijama o svim aktuelnim sadržajima vezano za njihov biznis.
